ust_banner

sol_blok

ANA SAYFA
 
KURAN-I KERİM

HADİSLER
İNCELEME - ARAŞTIRMA
GÜNDEM YAZILAR
BAŞKA HAKİKATLER
MİFTAHU'L-CENNEH
(Cennetin Anahtarı)
<< Tamamını Oku >>
 
EKÜMENİK KUTSAL KİTAP
<< Tamamını Oku >>

Apokrif Kitaplar

Kitab-ı Mukaddes
 
Linkler
İletişim

"(Resûlüm) de ki:
Ey Ehl-i Kitap!
(Yahudi ve Hıristiyanlar!) Sizinle bizim aramızda müşterek olan bir söze geliniz: Allah'tan başkasına tapmayalım; O'na hiçbir şeyi eş tutmayalım ve Allah'ı bırakıp da kimimiz kimimizi ilahlaştırmasın. Eğer onlar, yine yüz çevirirlerse, işte o zaman; 'Şahit olunuz ki, biz Müslümanlarız' deyiniz." (Âl-i İmran S., 64)

YAHUDİ YASASİ 'TALMUT'

Sanhedrin 'in en güçlü çağı olan Nasi Yuda (M.S. 125-217) dö­­neminde, Filistin'in G alilea kentinde Yahudi toplumunun ge­lenekleri, görenekleri, inançları, Kutsal Kitap'ta bun­­larla ilgili sözler yeniden gözden geçirildi.

Nasi Yuda (Rabbi Yuda da denir) , Eski Ahid'de yönetimle ilgili bütün buyrukları, hükümleri seçip biraraya topladı; onlara kendi çağında söylenen, İbrani geleneklerine, göre­neklerine dayandığı için kutsal nitelik taşıdığına inanılan Biri Eski Ahid'de geçen yasa ya da buyruk niteliği taşıyan; ikincisi ise Kutsal Kitap'a girmemiş, ancak Yahudi toplumunun geleneklerine, göreneklerine göre biçimlenmiş, genel

(*): Yahudilerin Kutsal Kitap telakkileri, bir tek kitap üzerine değil, bir ‘külli­yat' üzerine kuruludur. Yahudi Kutsal Kitap Külliyatı, ‘ Talmud' ve ‘ Tanah ' olmak üzere iki ana kısımdan oluşur.

Bunlardan Tanah, üç bölümden meydana gelmiştir: Tora(Tevrat), Nebiîm (Nebîler), Ketubîm(Kitaplar). Tanah sözcüğünün kelime olarak bir anlamı yoktur. Bu kitabı oluşturan mezkur üç bölümün isimlerinin baş harflerinin, yani ‘T', ‘N' ve ‘K' harflerinin yanyana getirilmesinden oluşmuştur. İbranice'de ‘K' harfi kelimenin ortasında veya sonunda bulunursa ‘H' harfine dönüşür. Bu bakımdan bu kelime ‘Tanak' şeklinde değil, ‘Tanah' şeklinde teleffuz edilir. (Bkz.: Doç.Dr.Şaban Kuzgun, Dört İncil, s.46-7 / Ebubekir Sifil, Modern İslam Dü­­şüncesinin Tenkidi -İ-, s.108)

Yahudi Kutsal Kitap Külliyatının diğer yarısını oluşturan Talmud ise, iki kı­sımdan oluşur: Mişna ve G emara .

Mişna veya Misna, (İbranicesi, Midraş'tır ve ‘tekrar ederek öğrenme' anla­mındadır) Roma'lı Titus'un, Yahudi mabedini tahrip etmesinden bir asır son­ra Kutsal Kitab'ın emirlerini, devrin gereklerine uydurma zorunluluğundan doğ­muştur. Yahudi hahamlarından Judah Hanasi , Tevrat'ın Yahudi hahamları tarafından yapılan yorumlarını -zamanla fazlalaşmaları ve ezberlenme­le­rinin zorlaşması sebebiyle- unutulması tehlikesine karşı belli bir eleme işlemine tabi tutarak yazıya geçirmiştir.

Metin, bir tartışma dizisi biçimindedir. Bu tartışmalarda hahamlar, kendi düşüncelerini söyler ve hiçbir karara varılmaz.

Mişna, 6 bölümden oluşur: Tarım( Zeraim ), Şenlikler( Moed ), Medeni Hukuk ve Ceza Hukuku( Nezikin ), Kadınlar ve Birleşmeler( Naşim ), Din Hu­kuku( Kodaşim ) ve Arınmalar( Tehoroth ) [Bkz.: Prof.Dr. G ünay Tümer-Doç. Dr. Ab­durrahman Küçük, Dinler Tarihi, s.201-2 / Ebubekir Sifil, a.g.e., s.108-9]

özdeyişleri de ekledi... Mişna (öğreti) adı verilen bu derle­me, bir yasa (Yahudi yasası ) niteliği taşıyordu.

Bu derlemede bulunan yazılar iki ana bölüme ayrılır: geçerlilik kazanmış alışkanlıklar.

" Mişna "nın okullarda, bir öğrenim kitabı olarak okutulmaya başlaması sonucu geniş bir yorumculuk doğdu. Önce bulunan eski çağlardan, Kutsal Kitap'tan alınma sözler, ça­ğın anlayışına göre açıklanıp yorumlandı. Bu nedenle kitap gün geçtikçe büyüdü. Daha sonraki dönemlerde Mişna'ya yeni yeni eklemeler yapıldı.

***

Mişna'nın bölümleri şöyledir:

Zeraim(Tohum) : Kutsal Kitap'ta geçen yoksullarla, ka­hinlerle, Levililerin tarım ürünlerinden alacakları haklarla ilgili yargılar, buyruklar bu bölümde toplanır. Bu bölüm, Kutsal Kitap'ın tarım işleriyle ilgili bölümüdür.

Moei(Belirli Zaman Kesimleri) : Kutsal sayılan günlerle ilgili yargılar, buyruklar, Kutsal Kitap'ın(Eski Ahid) dışında kalan gelenekler, görenekler (kutsal olaylarla ilgili olanlar), bu bölümde toplanır. Bunlar da bayram günleri, Sab­bat, oruç­lar, Yahudi takvimini oluşturan hükümlerdir.

Nahsim(Kadınlar) : Kadın-erkek ilişkileri, evlenme, bo­şanma, eşlerin birbirlerine karşı tutumları da bu bölümün içinde sıralanır.

Nezikin(Zarar) : Yahudiler arasında geçen olaylar so­nu­­cu ortaya çıkan hukuksal durumları çözümlemeye ya­rayan hü­kümler (ödetme, ceza, zararın giderilmesi, borç işlemle­ri gibi), bu bölümde yer alır.

Kadosin(Kutsal İşler) : Kâhinlerin görevleri, tapınak­larla ilgili ödevler, işler, kurbanlar bu bölümün kapsamına gi­rer. Taharoth(arınma-temizlik). Dinle ilgili bütün arın­ma (temizlenme) işlemleri, din bakımından "murdar" sayı­lan durumlar, nesneler, tapınmalarla ilgili temizlikler bu bö­­lümde söz konusu edilir.

Rabbi Yuda 'nın düzenlediği, Kutsal Kitap'a dayalı Mişna, kı­­sa bir süre içinde bir yandan Filistin'de, bir yandan Babil'­de geniş bir ilgi topladı; okullarda okutulan tek kaynak ki­tap oldu. Gerek Filistin'de, gerekse Babil'de okutulan Miş­na'­ya, zaman zaman geniş yorumlar, açıklamalar eklendi. Böylece öz bakımından bir, açıklamalar, yorumlar yönünden ayrıntılı iki büyük kitap ortaya çıktı. Birine, Babil Tal­mu­tu ; ötekine, Filistin Talmutu dendi.
 
alt_banner